Cultuurnetwerk Roosendaal

Waarderend onderzoeken

De eerste stap was de organisatie van diverse ronde-tafel-sessies, waarin wensen, behoeften en problemen werden geformuleerd. In deze sessies hanteerde ik de principes van appreciative inquiery (waarderend onderzoeken), waarbij je vertrekt vanuit het positief waarderen van wat er is en vanuit daar onderzoekt waarheen je kunt bewegen. Ik vond het belangrijk deze filosofie te volgen om te voorkomen dat we alleen maar in het benoemen van problemen terecht zouden komen of zouden vervallen in een litanie van klachten. Na deze ronde-tafel-sessies konden mensen zich als vrijwilliger aanmelden om mee te denken en te doen.

PleinGroepen

Als organisatievorm bedacht ik de zogenaamde pleingroepen. Een pleingroep is een soort klankbordgroep. Maar de term ‘klankbordgroep’ wordt al zo vaak gebruikt dat de meeste mensen zich na het horen van dat woord meteen een beeld vormen. Daarom koos ik voor een nieuw woord: pleingroep. Een plein is een natuurlijke plek van iedereen. Een plein weerspiegelt de ziel van een gemeenschap. Het heeft een dagelijkse dynamiek, met onverwachte en ingeplande activiteiten. Ongeacht status of herkomst is deze openbare ruimte toegankelijk en in te nemen door iedereen. Iedereen kon zich aanmelden voor zo’n pleingroep, maar er het was wel van belang dat mensen breed durfden te denken en open stonden voor een andere manier van werken.

Negentig dagen cycli

Het is natuurlijk niet zo dat alles ineens vanzelf gaat als je een groep burgers uitnodigt om mee te denken en bouwen aan nieuw cultuurbeleid. Mensen zijn ook kritisch en sceptisch, zijn ongeduldig of voelen zich gepasseerd. Vrijwilligers komen erbij, maar haken ook weer af. Commitment van PleinGroepers was dan ook niet vanzelfsprekend. Er moest continu energie in worden gestoken. Een belangrijke keuze was om in korte cycli te werken. Zo hebben de PleinGroepers zich steeds in periodes van negentig dagen aan een bepaald vraagstuk of probleem gezet. Zo was er bijvoorbeeld een pleingroep die zich bezighield met het thema ‘jongeren’ en een pleingroep die nadacht over de ‘waarden en de visie van de nieuwe cultuurnota’. In zo’n periode van negentig dagen werden stapjes vooruit en achteruit gezet. Soms werd het proces vertraagd door de politieke ontwikkelingen, maar soms ook versneld door bijvoorbeeld nieuwe domeinoverstijgende samenwerkingen die energie gaven.

De PleinGroepers werkten volgens de zeven pleinprincipes en golden als de ‘motor’ van Cultuurnetwerk Roosendaal – zij maakten de bouwstenen voor een breed gedragen cultuurvisie en cultuurnota voor de gemeente Roosendaal

Prototypes

De bouwstenen voor de nieuwe cultuurvisie en cultuurnota werden zo concreet mogelijk uitgewerkt in de vorm van prototypes: voorbeelden van projecten waarbij verschillende partijen uit diverse domeinen en disciplines bij elkaar zaten om tot een samenwerking te komen. Kunstenaars en kunstinstellingen konden in dit proces hoofdaannemer of onderaannemer zijn.

Voorbeelden van prototypes:

• Helden van Roosendaal.
Met dit project zijn Pleingroepers met kunstenaars op zoek gegaan naar wie of wat de individuele Roosendaler inspireert. Wie of wat is een held? Word je als held geboren of kun je een held worden? Alle verhalen zijn gebundeld op de website Pop-Up Held.

• Feest van het Leven.
Met Feest van het Leven kijken PleinGroepers met kunstenaars naar de eigenheid en verbindende kracht van verschillende culturen in Roosendaal. In Roosendaal leven mensen van uiteenlopende culturen samen, en samen ‘feesten’ zorgt voor verbinding. Lees de handleiding ‘Feest van het Leven’ voor meer informatie.

In anderhalf jaar samenhandelen is er in de gemeente Roosendaal ontzettend veel gebeurd. Alle stappen en documenten in deze periode zijn op de website van Cultuurnetwerk Roosendaal gezet. Kijk daar eens rustig rond en laat je inspireren! Bekijk bijvoorbeeld de tijdlijn van Cultuurnetwerk Roosendaal. Zo zie je welke ijkpunten van belang waren in het proces. Ook kun je er meer informatie vinden over de protoypes en de cultuurnota van de gemeente Roosendaal bekijken die door Cultuurnetwerk Roosendaal is gemaakt.